در مواردی که والدین به فرزندان و یا معلمین به دانش آموزان عباراتی از قبیل «نفهم، بی شعور،....» را به کار می برند، آیا مرتکب معصیت می شوند؟

پاسخ دهنده: معظم له

اگر از باب نصیحت باشد حرام نیست و اگر از باب توهین و تحقیر باشد جواز ندارد.

س1: کسى براى انجام حج وصى بلدى می گیرد اما بعد ازفوت موصى، ورثه او با انجام حج بلدى مخالفت می کنند.با توجه به این که ثلث ماترک میت بیشتر از هزینة حج بلدى است اگر وصى حج میقاتى انجام دهدکفایت می کند؟

س2: با توجه به سؤال پیشین اگر وصى حج میقاتى انجام دهد، می تواند هزینه حج بلدى را از ورثه بگیرد؟

س3: با توجه به دو سؤال قبل در صورت مخالفت ورثه با انجام حج بلدى اگر وصى حج بلدى انجام دهد می تواند هزینه و اجرت حج بلدى را از ورثه بگیرد؟

پاسخ دهنده: معظم له

ج1: میت نسبت به حج برى الذمه می شود اماکسانى که بر سر راه حج بلدى مانع ایجاد کرده اند، معصیت کرده اند.

ج2: نمی تواند بگیرد.

ج3: بله، حق دارد هزینه حج بلدى را از ورثه بگیرد.

کسى درمرض موت برادرش را براى حج نایب می گیرد وشرط می کندکه در سال آینده باید به حج برود قطعه اى زمین به اومی دهدکه هزینه سفر حج کند نایب (برادرش ) تا هفت سال بعد از مرگ منوب عنه (برادرش ) زنده بود اما به حج نرفت.او هم در فرض موت پسر بزرگش را نایب می گیردکه حج براى برادرش انجام دهد پسر بزرگ او هم تا هفت سال به حج نمی رود سرانجام پسر خود منوب عنه تصمیم می گیردکه براى پدرش حج انجام دهد اما پسر عمویش (نایب دوم) چون دستى در حکومت وقت داشته است او را از راه بر می گرداند و مانع رفتن او می شود و به جاى او برادرکوچک خود را براى انجام حج یاد شده نایب می گیرد.این نایب هم بعد از پانزده سال حج را انجام می دهد.حالا سؤال این است : اولا: این حج که بعد از پانزده سال تاخیر، انجام شده است منوب عنه اصلى را برى الذمه می کند؟ ثانیا: محصول زمین که به عنوان هزینة حج به نایب داده شده بود مال ورثه منوب عنه است یا نایب؟ ثالثا: اصل زمین مال ورثه منوب عنه است یا نایب؟

پاسخ دهنده: معظم له

اولا: حج از منوب عنه ساقط شده است.ثانیا: محصول زمین مال کسى است که بذر و تخم از او بوده است اما اجره المثل زمین به میت بر می گردد.(براى میت مصرف کند) ثالثا: زمین مال منوب عنه است و تولیت آن به حاکم شرع است او می تواند هزینة حج میقاتى به نایب سوم بدهد و بقیه آن را در راه هاى نیک به نیابت از میت مصرف کند.

مادرى وصیت می کند که فرزند بزرگش برایش حج انجام دهد اما هزینة آن را همه فرزندانش پرداخت کند پسر بزرگ در افغانستان بوده است و قادر به انجام حج نبوده است او به برادرکوچکش که در ایران است سفارش می کند که حج براى مادرش انجام دهد برادرکوچک از طرف مادر حج می کند آیا مادر برى الذمه می شود؟

پاسخ دهنده: معظم له

فرزند کوچک اگر حج را به نیابت از مادرش انجام دهد، مادر برى الذمه می شود.

کسى که مستطیع بوده است وصیت می کند که فلان قطعه زمین فروخته شود و براى او نایب گرفته شود براى حج.با توجه به این که قیمت زمین هزینه حج بلدى را هم کفایت می کند آیا حج میقاتى او را برى الذمه می کند؟

پاسخ دهنده: معظم له

باید طبق وصیت عمل شود.اگر وصیت به حج بلدى کرده است، حج بلدى انجام شود.

اگر کسى درحال احتضار وصیت کند که ازثلث مالش برایش حج انجام داده شود اگرثلث مال ازهزینه حج بلدى بیشتر باشد زیادى مال، مال نایب است یا ورثه یا براى خود موصى میت مصرف شود؟

پاسخ دهنده: معظم له

اگر ثلث مال حج بلدى راکفایت می کند باید حج بلدى براى میت انجام داده شود و باقیماندة مال براى خود میت مصرف شود.

مالک در اموال زکاتى خود می تواند تصرف کند؟

پاسخ دهنده: معظم له

پیش از پرداخت زکات در همه اموال نمی تواند تصرف کند اما در مقدار زاید بر زکات تصرف اشکال ندارد.

کسى مقدار صد کیلوگندم متعلق زکات را از دیگرى می خرد آیا این معامله صحیح است، زکات آن به کردن بایع است یا مشترى؟

پاسخ دهنده: معظم له

صحت معامله نیاز به اجازه حاکم شرع دارد اگر حاکم شرع اجازه ندهد معامله نسبت به مقدار زکات باطل است.اگر حاکم شرع اجازه بدهد، مشترى قیمت مقدارزکات را باید به حاکم شرع بدهد واگر به بایع داده باشد می تواند پس بگیرد وبه حاکم شرع بدهد.

اگر به جو وگندم زکات تعلق بگیرد، مالک آن به جاى جو وگندم قیمت آن را به مستحق بدهد یا جنس دیگرى غیر ازجوگندم بدهدکفایت می کند؟

پاسخ دهنده: معظم له

اشکالى ندارد، کفایت می کند.

آیا زکات براى ساختن پل، مدرسه وکسى که مخارج سالانة خانواده اش را ندارد پرداخت می شود؟

پاسخ دهنده: معظم له

زکات کسى که فقیر است به خودش نمی رسد اما براى ساختن پل، مدرسه و فقرا مصرف می شود در شرایطى که قحطى و خشک سالى می باشد فقرا بر ساختن مدرسه و پل مقدم است.

آیا پدر می تواند زکات اموال خود را به فرزند فقیر و بدهکار خود بدهد؟

پاسخ دهنده: معظم له

پدر نمی تواند زکات خود را به فرزند خود بدهد اما می تواند از زکاتش بدهکارى او را پرداخت کند.

اگرکسى ادعاکندکه فقیر است پرداخت زکات به او جایز است؟ و اگر فقیر نبوده باشد، موجب برائت ذمه می شود؟

پاسخ دهنده: معظم له

کسى که پیش از این فقیر نبوده است با ادعاى او، فقرش ثابت نمی شود مگر این که ازگفتار او اطمینان حاصل شود.اگر انسان نداندکه کسى که ادعاى فقر می کند پیش از این هم فقیر بوده است یا نه در این صورت موجب برائت ذمه می شود.

پیش از درو و برداشت گندم، و جو، مالى آن از دنیا می رود اما از او چند فرزند می ماند که مجموع گندم یا جو اگر براى آنان تقسیم شود به حد نصاب زکات نمی رسد با توجه به این مسأله زکات گندم و جو یاد شده واجب است پرداخت شود؟

پاسخ دهنده: معظم له

زکات به جو وگندم وقتى تعلق می گیرد که - عرفا - به آن ها جو و گندم گفته شود اگر در این هنگام مالى آن ازدنیا برود زکات بر او واجب است و اگر پیش از آن از دنیا برود وگندم و جو درمیان فرزندان (ورثة) او تقسیم شود و سهم آنان به حد نصاب نرسد زکات واجب نیست.

شخصى دو همسر و دو قطعه زمین دردو قریه دارد به محصول هر قطعه زمین زکات تعلق نمی گیرد اما به محصول هر دو قطعه زمین که در دو قریه است زکات تعلق می گیرد آیا پرداخت زکات واجب است؟

پاسخ دهنده: معظم له

بله، چون به مجموع محصولات زکات تعلق می گیرد.

آیا در اعتکاف زن و فرزند، اجازه شوهر و ولى لازم است؟

پاسخ دهنده: معظم له

: در اعتکاف زن شرط است ولی در فرزند کبیر شرط نیست مگر این که موجب ایذاء پدر شود.

آیا اعتکاف بچّه ممیّز صحیح است؟

پاسخ دهنده: معظم له

: بله صحیح است بنابر این که عبادات اطفال، شرعیه باشد.

آیا مسافر یا مهاجرین مى تواند معتکف شوند؟

پاسخ دهنده: معظم له

مسافر نمی تواند معتکف شود مگر این که قصد اقامه ده روز کند و یا در مواضع که روزه در آن مواضع صحیح است اعتکاف نماید.

آیا در اعتکاف واجب و مستحب، قصد وجوب یا استحباب لازم است؟

پاسخ دهنده: معظم له

قصد قربت کفایت می کند.

زمان نیّت اعتکاف چه وقت است؟ آیا مى توان اوّل شب نیّت کرد؟

پاسخ دهنده: معظم له

قبل از طلوع فجر و در اول شب دهم می تواند نیت کند که در مدت سه روز در این مسجد اعتکاف می کنم.

اگر از روى اشتباه، براى اعتکاف واجب، نیّت استحباب نماید (یا بالعکس)، تکلیف چیست؟

پاسخ دهنده: معظم له

اشکال ندارد.