با سلام خدمت ایت الله العظمی محقق کابلی

من یکی از مقلدان شما می باشم و یک مسئله شرعی داشته و امیدوارم که با کمک شما این مسئله حل گردد.

من در کشوری به نام فینلند سکونت دارم. این کشور در قسمت شمالی کره زمین واقع شده است.اینجا در زمستان روزها بسیار کوتاه ودر تابستان روزها بسیار بلند است.مثلا در زمستان ساعت 7:5 صبح اذام صبح داده میشود و ساعت 15 یعنی 3 بعدازظهر اذان شام داده میشود و چون ما سر کار ویا مدرسه هستیم و در اینجا در این مکانها امکان و موقعیت نماز خواندن را نداریم بنابراین نمازمان قضامی شود.و برعکس در تابستان ساعت3 - 2:5 صبح اذان صبح داده میشود واذان شام ساعت 24 - 23 یا همان 12 شب داده میشود که برای نماز خواندنمان خیلی مشکل ایجاد میشود و از همه مشکلتر روزه گرفتن در تابستان است که حدودا ما باید 19 - 18 ساعت روزه بگیریم که قادر به این کار نیستیم.و من باخبر شده ام بعضی از مراجع تقلید به مقلدان خود اجازه داده اند که در این مواقع از اوقات شرعی دیگر کشورها مثلا عربستان یا ایران پیروی کنند.

جواب شما در مورد این مسئله چیست؟ ایا ما میتوانیم فقط در این مورد از دیگر مراجع تقلید پیروی کنیم؟

یک مسئله دیگر:شرایط تعویض مرجع تقلید چیست؟

با تشکر . خدانگهدار

پاسخ دهنده: معظم له

در فرض سوال وظیفه تان نماز خواندن و روزه گرفتن می باشد و بر طبق اوقات کشور های همجوار نمی توانید وظائف دینی تان را انجام دهند؛ زیرا عمل طبق کشور دیگر در صورتی است که چند روز یا چند ماه شب یا روز باشد. ولی اگر آنجا در حکم وطن باشد می توانید هر روز در ماه رمضان مسافرت کنید بعد از بیست و دو و نیم کیلومتر افطار کنید و برگردید.

اگر قدرت مسافرت در هر روز نداشته باشید و روزه گرفتن برای تان امکان نداشته باشد و یا مشقت شدید داشته باشد دراین صورت می توانید افطار کنید و کفاره عمد که برای هر روز شصت مد طعام (45 کیلوگرم گندم یا آرد) به 60 فقیر کفاره بدهید و قضا آن را هم بعداً بگیرید و این مسئله فتوی است و حق رجوع ندارید و سایر فقها هم ظاهراً در چنین صورتی اجازه عمل کردن بر طبق اوقات سایر کشورها را نمی دهند.

کسی که کاندید در شورای ملی است برای مردم و علمای منطقه خودش مقداری زمین را می دهد، تا یک باب مدرسه اعمار نمایند و زمین وقف می شود آیا این شرعاً چه حکم دارد؟

پاسخ دهنده: معظم له

اشکال ندارد.

چنین نمازى بنابراحتیاط باطل است.اما اگر میت وصیت کرده باشد که فلانى بر او نماز بخواند اما، ولى میت اجازه ندهد، اجازه ولى ساقط می شود؟

پاسخ دهنده: معظم له

نماز وحشت این چنینى مشروعیت ندارد اما باید بر بالاى قبرش نماز میت خوانده شود.

آیا نمازخواندن شیعه بر میت سنی طبق فقه اهل سنت و نمازخواندن سنى برمیت شیعه طبق فقه تشیع جایز است و این نوع نمازمیت صحیح است؟

پاسخ دهنده: معظم له

نماز خواندن شیعه ازباب تقیه بر میت سنی طبق فقه اهل سنت اشکالى ندارد و اگر ازباب تقیه نباشد، شیعه باید طبق فقه شیعه بر میت سنی نماز بخواند اما دعاى پس از تکبیر پنجم را نگوید و با چهار بار تکبیر نماز را ختم کند.اگر در حال ضرورت، سنی طبق فقه اهل تسنن برمیت شیعه نمازبخواند ویا طبق فقه شیعه بر میت شیعه نماز بخواند اشکال ندارد و اگر پیش از دفن میت شیعه، نمازگزار شیعه پیدا نشد بالاى قبر میت شیعه، مصلى شیعه نمازبخواند.

آیا در حال اضطرار یا درحال اختیارجایز است بر چند میت مرد و زن یک نماز خوانده شود؟

پاسخ دهنده: معظم له

خواندن یک نماز براى چند میت در حال اختیار هم جایز است به شرط این که ضمایر دعاهاى نماز جمع آورده شود.

نماز بر میت خنثى مشکله از نظر ضمایر مذکر و مونث چگونه خوانده شود؟

پاسخ دهنده: معظم له

به اعتبار میت حاضر می توان ضمایر مذکر آورده شود.

اگرکسى (خودکشى)کرده باشد جایز است که در نماز میت ا و دعاى (اللهم انا لا نعلم...) خوانده شود؟

پاسخ دهنده: معظم له

اگر میت شیعه باشد اشکالى ندارد زیرا منظور از این دعا ولایت امیرا لمومنین (ع ) ا ست.

نماز میتى که بدون اجازه ولى خوانده می شود صحیح است یا نه و اقتدا به چنین نمازى جایز است؟

پاسخ دهنده: معظم له

چنین نمازى بنابراحتیاط باطل است.اما اگر میت وصیت کرده باشد که فلانى بر او نماز بخواند اما، ولى میت اجازه ندهد، اجازه ولى ساقط می شود.

کسى که براى انجام دادن نماز و روزه میتى اجیر شده است و مقدارى از نماز و روزه را انجام داد و مقداری را انجام نداده است و حالا فراموش کرده است که چه مقدار را انجام داده و چه مقدار را انجام نداده است وظیفه اش چیست؟

پاسخ دهنده: معظم له

اگر انجام نماز وروزه را درظرف زمانى خاص تعهدکرده باشد و زمان هم تمام نشده باشد باید آن قدر نماز بخواند و روزه بگیرد که یقین به فراغ ذمه اش پیدا کند امااگرزمان معین به پآیان رسیده است بدون اجازه مستاجر نمی تواند باقی مانده را در خارج از وقت معین انجام دهد.واگردسترسى به مستاجر ندارد باید از حاکم شرع اجازه بگیرد.

طلابى که ازکشورشان به کشورى دیگرى براى تحصیل می روند، چند سال درکشورمقصد بمانند تا حکم وطن پیدا کند؟

پاسخ دهنده: معظم له

اگرقصد چهار سال یا بیشتر را داشته باشند حکم وطن را دارد.

رخی ازکارگران افغانى مقیم ایران هر روز مسافت شرعى میان خانه و محل کارشان را می پیمایند، یا کارهاى سیار مانند جوشکارى و بنایى دارند نمازو روزه شان چه حکمی دارد؟

پاسخ دهنده: معظم له

اگر سه ماه یا بیشتر در این مسافت شرعى رفت و آمد دارند و نیز - کسانى که در جایى اقامه نمی کنند و همیشه درگردش هستند باید روزه و نمازشان را تمام بخوانند.

کسى که حواله دار است و پول کارگران افغانى را به افغانستان می برد گاهى یک ماه یا دو ماه در ایران معطل می شود و بیشتر اوقات در سفر است نمازش قصر است یا دا‌ئم السفر به حساب می آید؟

پاسخ دهنده: معظم له

اگر کار همیشگى اش این باشد نمازش تمام است و اگر یک ماه یا دو ماه در وطن می ماند، در سفر اول تا مقصد اول (مثلا مشهد) نمازش قصر است اما بعد از آن وقتى براى گرفتن حواله در شهرها می گردد نمازش تمام است.

تاجرى که درهر ماه دو یا سه بار مسافرت می کند نمازش چه حکمی دارد؟

پاسخ دهنده: معظم له

اگر در هر ماه سفرش پیش از حضرش است نمازش تمام است مشروط بر این که ده روز در وطن نماند وگرنه در سفر اول احتیاط در جمع میان قصر و تمام است.

اگر درمیان خانه ومحل کارکسى هشت فرسخ فاصله داشته باشد شش - هفت روز در محل کار و سه - چهار روز در خانه اش باشد و تا یک سال ادامه داشته باشد حکم نماز و روزه اش چیست؟

پاسخ دهنده: معظم له

: اگر سه ماه تا یک سال ادامه دارد نمازش تمام و باید روزه بگیرد

کسى که خانه اش در قم و محل کارش درتهران است و هفته اى یک بار به قم می آید نماز و روزه اش چه حکمی دارد؟

پاسخ دهنده: معظم له

اگر مانند طلاب قصد بود و باش طولانى را در قم دارد، قم مقر ایشان در حکم وطن به حساب می آید.اگرمسافرت به تهران درطول سال باشد حکم دایم السفر را دارد، روزه بگیرد و نماز را تمام بخواند.

کسى که از خانه چهار فرسخ یا هشت فرسخ تا محل کارش می رود و شب برمی گردد نماز و روزه اش چه حکمی دارد؟

پاسخ دهنده: معظم له

اگر شغلش سه ماه یا بیشتر طول بکشد نمازش تمام و باید روزه بگیرد.

کسى که هفته اى یک باراز ورامین به تهران می رود حکم روزه و نمازش چیست؟

پاسخ دهنده: معظم له

چنانچه چهارسال در ورامین مانده باشد، و یا قصد ماندن چهار سال و بیشتر را داشته باشد در سفر نماز را شکسته بخواند.اما در ورامین که محل سکونتش است، بدون قصد اقامه، نماز را تمام بخواند و روزه را بگیرد.

مدت 9 سال در ررامین سکونت دارم و از وطن خود افغانستان نیز اعراض نکرده ام.محل کارم شهررى یا تهران است.روزانه صبح سرکار می روم و مغرب بر می گردم.حکم نماز و روزه ام چیست؟

پاسخ دهنده: معظم له

در ورامین و محل کار، روزه بگیرید و نماز را تمام بخوانید.

برخی ازکارگران افغانى مقیم ایران هر روز مسافت شرعى میان خانه و محل کارشان را می پیمایند، یا کارهاى سیار مانند جوشکارى و بنایى دارند نمازو روزه شان چه حکمی دارد؟

پاسخ دهنده: معظم له

اگر سه ماه یا بیشتر در این مسافت شرعى رفت و آمد دارند و نیز - کسانى که در جایى اقامه نمی کنند و همیشه درگردش هستند باید روزه و نمازشان را تمام بخوانند.

کسانى که روزها از اردوگاه ساوه براى کار به ساوه و اطراف آن می روند و شب به اردوگاه باز می گردند نماز و روزه شان چه حکمی دارد؟

پاسخ دهنده: معظم له

اگر این آمد و شد حداقل براى پیش از سه ماه است نمازشان تمام است و باید روزه بگیرند.